dus toch!

Ik wil eerst even verwijzen naar mijn berichten van 23/01/2015 (een nieuw jaar, een nieuwe camino = wishful thinking?) en van 21/05/2015 (heide, brem en jeneverbessen), waarin ik het had over de veiligheid - of onveligheid? - op de camino. Jacobus kan inderdaad niet de beschermheilige zijn van elke individuele pelgrim. En zoals nu gebleken is zeker niet van de sedert begin april verdwenen Amerikaanse vrouw. Vorige week vrijdag werd haar lichaam (in verregaande staat van ontbinding) gevonden in de buurt van de Camino Francés, niet ver van Astorga. Daar waren ook de laatste sporen doodgelopen. De dader is intussen aangehouden - was van in het begin al verdachte nummer 1 - en heeft bekend. Het was even slikken toen ik dit las in El Païs. Ik herinner mij het krantenartikel in Campobecerros en ik zie nog steeds de affiches in het pelgrimsbureau hangen: "Se busca" "Have you seen this missing person?" met een foto van de 41-jarige vrouw. Ik vraag mij af hoe de pelgrims op de Camino Francés hiermee omgingen/omgaan? Want dat moet toch leven op dat traject?
Ik kan alleen in gedachten bij haar familie zijn en zou hen sterkte willen toewensen.
Ik hoop dat de andere gebeurtenissen ook aan deze dader kunnen toegeschreven worden en dat de rust op de Camino Francés kan terugkeren.

gemist

Tijd om nog eens een bericht te schrijven en te publiceren.
Ik vertelde reeds dat ik Martin op een paar uur na gemist heb, en wat blijkt nu? Ook Winnie en Jorgen uit Denemarken, die ik vorig jaar op de Camino Portugués ontmoette, samen met Martin , heb ik  op een  haar na gemist; ik wist dat zij herbegonnen waren na hun stopzetting vorig jaar omwille van blaren (mail) - en zij zijn op 27 mei in Santiago aangekomen, stonden in de rij aan het pelgrimsbureau op dezelfde dag als ik (28/05). Jacobus kan veel, maar deze ontmoetingen waren blijkbaar te moeilijk :-) !

Intussen kreeg ik mooie foto's toegestuurd van Stephen (Malta) en Monika en Carsten (Duitsland). Met hun toestemming ga ik er hier enkele van gebruiken. Ook wat meer "mensen" dan op mijn foto's.

ik in de dehesa

en op eenzame wegen

Nederland-Duitsland in Oseira, met een kleine Antwerps-Hollandse toets

eenzame (?) pelgrim

de plaatselijke bars/cafés zijn dé ontmoetingsplaats voor de pelgrims; soms heel eenvoudig, meestal heel rumoerig en lawaaierig door het gepraat/geroep van de lokale bevolking of de arbeiders. Van 's morgens vroeg (soms al vóór 7 u) staan meerdere breedbeeldtelevisietoestellen aan, brengen het ochtendnieuws of sportwedstrijden, telkens opnieuw en opnieuw. Ze zijn niet alleen de ontmoetingsplaats voor de pelgrims die komen ontbijten, maar ook voor de inwoners om een straffe koffie te drinken en de krant te lezen - meestal op zijn minst een provinciale of lokale krant én een sportktant (As of Marca), eventueel zelfs een El Païs. Rond de middag wordt dan een biertje of glaasje wijn genuttigd met een tapa en eventueel een vluggertje op één van de gokmachines, die in Spaanse cafés nog steeds populair zijn; Locals krijgen steevast voorrang (hoe zouden we zelf zijn?). In de namiddag is het de verzamelplaats van de oudere mannen die domino spelen.En 's avonds komen de Spanjaarden in grote getale afgezakt naar de bars om veel lawaai (naar mijn normen althans) te maken.

nog een voorbeeld van de staat van het wandelpad en de omgeving; en ik maar zwoegen en puffen

Solveig uit Denemarken, vertrokken in Sevilla. Haar kwam ik geregeld tegen, soms met een week tussenin

Kleurrijke figuren kom je op zo'n tocht tegen, zoals het Finse koppel Saraa en Arto met wie ik de eerste dag al kennismaakte: zij is precies 4 dagen ouder dan ik (weet ik van de hospitalero van Carcaboso die mij de inschrijvingslijst toont). Arto praat wat moeizamer Engels dan Saraa, en benadrukt elke zin of vraag met een wijzend vingertje. Zij houden er altijd een gezwinde pas op na, zij altijd met een wapperende lange rok. Zij waren mijn dagelijkse gezellen in de albergue of het restaurant tot Fuenterroble de Salvatierra. Salamanca was hun eindpunt.

Of de twee Franse broers die met hun oom Henri ( 77 jaar, priester) op stap zijn, vertrokken in Sevilla. Ik ontmoette hen voor het eerst in Salamanca, en daarna dagelijks gedurende een dikke week. De twee broers stappen samen, nonkel Henri doet het in zijn eigen ( =trager) tempo. Hij draagt een - volgens mij te zwaar geladen - rugzak die helemaal scheef hangt. Hij stapt moeizaam, heeft ademhalingsproblemen en is één van de weinigen die ik geregeld inhaal. Hij draagt een short met elastieken taille die hij met bretellen ophoudt.

Of zoals Martha, een 70-jarige New-Yorkse, die in Salamanca startte. Zij heeft thuis een "parttime boyfriend" en noemt zichzelf de "snale" van de Camino.

En dan is er deze: Mr. Snelgrim noem ik hem, een Spanjaard die de laatste week alomtegenwoordig was; met zijn snelwandelpas steekt hij iedereen voorbij, maakt ook in sneltempo foto's van al wat hij ziet, spreekt Spaans waar ik geen jota van begrijp, duikt overal uit het niets op en toch is hij elke dag in dezelfde albergue als ik - waarschijnlijk uren eerder

ouders met dochter die de ultieme 100 km afleggen

het was mei, dus leggen alle vogels een ei, ook de ooievaars, die alomtegenwoordig zijn, op de meest vreemde plaatsen

mijn haar valt terug in de plooi

Vandaag exact 6 weken geleden ben ik aan mijn voettocht begonnen die exact (dag op dag) 4 weken duurde. We zijn nu 2 weken verder en het afkicken gaat elk jaar beter. Ik herinner mij hoe ik in 2012, na mijn eerste Camino (Camino Francés) volledig in de ban was van ... ja, van wat? Ik kon  thuis moeilijk aarden en kon mijn verhaal niet echt kwijt aan kinderen en vrienden, die hadden het immers niet meegemaakt. Ik zocht dan maar mijn toevlucht bij gelijkgezinden - lees: mensen die dezelfde ervaring hadden gehad. Dit jaar gaat de aanpassing prima.
Mijn haar valt ook stilaan in de plooi - van dat dagelijks wassen met alle soorten zeep, de wind, het transpireren, de hoed en de buff en het slapen was het zo stijf als iets geworden en stond het langs alle kanten. Ik had zo'n flesje (89 ml) geconcentreerd bio-afbreekbaar alleswasmiddel mee, waarvan je maar een druppel nodig hebt, en daar werd dan ook alles mee gewassen: mezelf, mijn haar, de kleren, ....Waar het ook maar mogelijk was gebruikte ik wat voorhanden was: hotelzeepjes, handzeep, een stuk zeep dat aan de wasbak lag, tot afwasmiddel toe; alles is immers goed voor een pelgrim. Nu geniet ik ten volle van het schuim (wast waarschijnlijk niet beter, maar het voelt beter).
Ik heb de afgelopen dagen uren aan de computer gezeten en alle berichten nog eens nagelezen én de (meeste?) fouten verbeterd. Ongelooflijk wat ik soms zag staan, tot niet-bestaande woorden toe. Reden? Voor het eerst had ik een smartphone mee, ik moet eigenlijk zeggen een phablet. Het schermpje van een smartphone is mij te klein, een tablet te groot, en ik wilde een alles-in-één-ding. Onervarenheid en onwetendheid troef! De foto's kon ik niet rechtstreeks bij mijn berichten plaatsen (ik had een echte PC/laptop met 2 USB-poorten nodig), bij het intikken van mijn berichten was de automatische woordzoeker ingesteld en ik vergat geregeld - zeker in het begin - het juiste woord aan te klikken zodat er soms rare woorden in stonden, accenten en vreemde leestekens kon ik niet vinden, enz....
Ik hoop dat ik deze dingen nu ongedaan gemaakt heb, èèèèèèèèèèèn de foto's zijn bij de berichten geplaatst!!!!!

schone slaapster

Ik vond een mooi gedicht over de Vía de la Plata, een ode; vertalen ga ik het niet doen, dat zou de essentie tenietdoen.

Plata, bella durmiente

Según venían inviernos y veranos

las ovejas trazaron un camino

que luego aprovecharon los romanos

por el que hoy camina el peregrino.

En Plata el viejo nombre se conserva

(con el tiempo sufrió cambios orales).

Es antiguo en verdad, como la hierba

que buscaban por él los animales.

En él nuestra memoria se deshace

en siglos de su historia aventurera.

Es antiguo, no viejo, pues renace

con cada chaparrón de primavera.

Estrena cada año nueva vida,

nuevo exorno floral, nuevos vestidos,

¡Niña vía de la Plata, presumida,

que llenas de alegría nuestros sentidos!

Qué solita que estabas hace poco

cuando, comprada a trozos y vallada,

sólo te atravesaba el pobre loco

que iba de alambrada en alambrada.

Y sin embargo hoy, los caminantes

alegran tus dehesas y tus llanos.

Te han surgido de pronto los amantes

que llegan de los sitios más lejanos.

Cada día acuden más, a la llamada

de un bello y sevillano campanario.

Despiden a Triana en la alborada,

y emprenden sus caminos a diario.

Gozan con la vejez de tus ruinas,

la juventud del campo adolescente,

el blanco de tus calles, tus esquinas,

y el trato delicado de tu gente.

Míralos disfrutar por todos lados

sonriendo a las flores cada día.

Son niños como tu, enamorados,

otra vez estrenando la alegría.

Ya no quedarás más en el olvido.

El futuro por fin te abrió sus puertas

y un príncipe te dio un beso encendido.

¡Plata, bella durmiente que despiertas!

                                          José María Maldonado

als de wolk boven mijn hoofd is verdwenen

de rook is er nog maar de regenwolk die normaal altijd boven mijn hoofd hangt is een maand lang verdwenen (Bie)! Ik mag de weergoden en Jacobus op beide knieën danken voor het prachtige weer op deze Camino. Één dag heeft het gemiezerd - maar niet genoeg om echt nat van te worden - en één avond regende het hard, maar dan was ik binnen. Gedurende 4 weken heb ik met rugzakhoes, Goretex-vest en poncho gesleurd, zonder er ook maar gebruik van te moeten maken. Het kan ook anders, ik ken nl iemand die de volledige Vía de la Plata gelopen heeft en meer dan de helft van de dagen striemende regen had. Ik weet niet of ik het dan zou volgehouden hebben; een aantal stukken zouden zeker niet over de echte Camino kunnen gelopen worden, ik denk dan aan al die beken, stenen, rotsen en modderige paden steil bergop of bergaf. De lucht was bijna constant blauw, weinig wolken - behalve ´s morgens soms, wel koud ´s ochtends (amper 3° in Xunqueira de Ambía) en ´s avonds en soms een strakke koude wind. Maar het is ook warm geweest, té warm soms na de middag. Slechts éénmaal moesten de kousen en de onderbroek aan de buitenkant van de rugzak drogen.
Ik vond dit de zwaarste Camino tot nu toe, vooral door de soms lange etappes (meer dan 30 km) en het feit dat, vooral in Extremadura, dagen na elkaar eten en drinken voor een ganse dag moesten meegenomen worden (onderweg niets dan natuur).
Met vel te veel ("van mijn huid kunnen onverwoestbare zeemvellen worden gemaakt" (-: , heb ik geleend van Saskia De Coster) en 4,5 kg lichter maar met een hoofd vol mooie herinneringen aan de prachtige natuur, oude cultuur en dankbaar voor de fijne ontmoetingen kan ik nu verder.
Er is nog zo veel te vertellen dat er wel nog een paar berichten zullen volgen.
Nog een wistjedatje: in mei hebben zich in het pelgrimsbureau in Santiago 31073 pelgrims aangemeld, dat is ongeveer 1000 per dag!!! Dit is voor àlle Camino´s samen, ook diegenen die enkel de laatste 100 km gestapt hebben. Van deze 31073 was 44,89% vrouw, 86,71% te voet en 4,61% liep de Vía de la Plata.

In mijn tuin vind ik de natuur van onderweg in mineur terug: boterbloemen, vergeet-mij-nietjes, madeliefjes, paardenbloemen, bosaardbeien, netels, kleefkruid en nog zo veel andere kruipplanten ....., en een beetje gras.

thuis

Ik slaap de laatste nacht slecht in het Seminario Mayor, bang om mij te overslapen !!!! Ik heb namelijk afgesproken met Harrie en René om 6u30 aan de deur van hun hostal, waar een taxi ons komt ophalen voor een rit naar de luchthaven - voor 7 euro elk brengt die ons in 20 minuten (daar heb ik een halve dag voor nodig) naar Labacolla. Veel te vroeg natuurlijk, maar zij willen er zeker 2 u op voorhand zijn. En als pelgrim heb ik wel geleerd geduld te hebben. Veel pelgrims, sommigen nemen hun rugzak zelfs als handbagage mee. Vueling is daar blijkbaar heel mild in, bij Ryanair zou het niet waar zijn.
Maar goed, stipt om 9u35 stijgen we op (het vliegtuig zit nagenoeg vol) en om 11u35 landen we, met heel veel turbulenties, in Zaventem. Niet te geloven dat bijna 2000 km kan afgelegd worden in 2 uur, ik stapte 28 dagen over 700 km!!! De rugzak ophalen, afscheid nemen van de bekenden, een koffie drinken, toiletbezoek en op zoek naar het treinstation.
Om 13u30 draai ik de sleutel om, in de regen, en ben ik thuis.

Alles is op

Na welgeteld 4 weken stappen is bijna alles op: de zeep, de tandpasta, de zonnecrème, de bodymilk helemaal (ik gebruik nu handcrème - kleiner formaat = minder gewicht), de papieren zakdoeken, .... De hielen van mijn schoenen zijn helemaal afgesleten - tijd om naar huis te gaan? Mijn wenkbrauwen zijn helemaal wit/geel  en ik heb allemaal witte streepjes rond mijn ogen, ik lijk wel de kerstman of de sint.

Om 10u45 ben ik in de kathedraal om kaarsen aan te steken, Jacobus te omarmen en een goede zitplaats voor de pelgrimsmis te bemachtigen (als je later toekomt is de kans klein nog een zitplaats te vinden). De kathedraal zit stampvol, er is vandaag ook een gelegenheidskoor te gast zodat de non van dienst (nog steeds dezelfde) niet te veel werk heeft. Ze heeft een prachtige stem!
En de Botafumeiro? Hij zwaaide natuurlijk! Wie  niet weet wat de Botafumeiro is moet maar naar mijn eerdere camino´s gaan kijken en lezen, en zeker eens kijken op youtube voor het spektakel en de bijhorende muziek.

in de markthal was ik nooit eerder

daar hangt de Botafumeiro

hier wordt hij aangestoken

en hier zwaait hij

Aase (Denemarken) en Annemarie (Australië) teruggezien, na meer dan een week . En zonet nam ik afscheid van de 4 taterende maar ó zo lieve vrouwen uit Barcelona. Ik ben ook op zoek gegaan naar René en Harrie om af te spreken om morgen samen met de taxi naar de luchthaven te gaan. Natuurlijk vind ik ze ergens, dat is nu eenmaal zo in Santiago.

Ik ga ook naar de albergue Mundoalbergue, waar ik vorig jaar Faith, Susanna en Martin terugzag na een week. Ik vraag of Martin er is, en wat blijkt? Hij is vanmiddag naar huis vertrokken! Het was te mooi geweest moest ik hem nog gezien hebben. Al die tijd is hij mij twee of drie dagen vóór geweest, ik zag zijn boodschap in de gastenboeken van verschillende albergues. Martin is een Ier met wie ik op de Camino Portugués gedurende dagen meegestapt ben (zie aldaar) en van wie ik sindsdien niets meer gehoord had. Jacobus´ wegen zijn ondoorgrondelijk!

Blijde intrede

De ultieme 21 km! De gevreesde klim terug uit het dal blijkt toch niet zo erg te zijn.
Binnenkomen in Santiago is deze keer aangenaam, het blijft heel lang platteland en dan zie ik in de verte Santiago liggen en de torens van de kathedraal. Ik kom ook voorbij de plaats waar op 24 juli 2013 dat treinongeluk gebeurde met zoveel slachtoffers - de brug over de spoorlijn is een ware herdenkingsplaats voor de slachtoffers met allerlei aandenkens, boodschappen, foto's, bloemen, schelpen, enz....

nog even onderweg

nog 5,775 km en ik ben er

hier heeft iemand zijn schoenen te vroeg achtergelaten - misschien op blote voeten verder?

herdenkingsplek voor de slachtoffers

Ik was blijkbaar vergeten hoe druk het in Santiago kan zijn met alle toeristen, schoolgroepen, aankomende en reeds aangekomen pelgrims, sommigen nog heel fit, anderen strompelend. Aan het pelgrimsbureau is het aanschuiven voor de Compostela. Ik haal er zo de nieuwelingen uit. Verder is alles hetzelfde : de gaitero speelt nog altijd op zijn doedelzak onder de Arco de Palacio , de mimespelers, de bedelaars, de junkies, de stalletjes en de restaurants, de souvenirwinkels, .........
Ik herinner me nog zo goed toen ik hier de eerste keer op het plein voor de kathedraal aankwam in de regen en een heel eenzaam gevoel had toen ik daar moederziel alleen stond. Nu schijnt de zon en er zijn zo veel bekenden.
's Avonds ga ik met Monika en Carsten aperitieven in de parador en daarna eten in de kelder van de parador - het mag wel wat meer zijn na alle ontberingen. Overal muziek op de pleinen en in de straten. Santiago leeft!!!!

de gaitero houdt blijkbaar niet van foto´s

ook Alka en Patrick staan aan te schuiven voor hun Compostela

terwijl ik de mijne al heb

het 0 km-punt op de Praza do Obradorio

in de parador

Monika en Carsten in actie

met mijn gat in de boter gevallen

De laatste dag in de natuur, morgen zal het anders zijn (binnenkomen in een grootstad).  Langs dorpjes en gehuchtjes, langs velden en door bossen, alle ingrediënten zijn er voor een aangename tocht onder het waakzame oog van de tientallen windmolens op de omgevende bergen. De stilte wordt enkel verstoord door het groot geschut van tractoren, af en toe een dalend vliegtuig en het geratel van de Spanjaarden - ik hoor ze van ver afkomen. Ik vraag mij af waarover zij ganse dagen lopen te praten. Dat moet toch vermoeiend zijn. En voor de rest : gefluit van vogeltjes en de geur van eucalyptus, brem, eiken, dennen, kastanjelaars, bramen, vingerhoedskruid, vergeet-mij-nieten (half zo hoog als ik), reuzenberenklauwen, varens, en al wat je maar wil.

tropische vegetatie

een knots van een eik

véééél eucalyptussen

          één eucalyptusboom

Ermita das Angustias, ook weer gesloten, in het gehucht San Miguel de Castro, waarna deze gemakkelijke wandeling afgesloten wordt met een "descenso endemoniado", volgens mijn Spaanse gids - heeft zijn naam niet gestolen, het is idd een helse afdaling, ditmaal niet over dikke keien of losse stenen, maar over een asfaltweg. Misschien overdrijf ik, maar het zou mij niet verwonderen als het dalingspercentage hier meer dan 22 % zou bedragen! Hier zouden ze de Vuelta eens moeten langssturen!!!! Maar dat loont natuurlijk niet, commercie gaat vóór en in zo´n godvergeten gat brengt dat niets op. Dat betekent natuurlijk dat morgen een klim volgt om uit dit dal te geraken. Dat belooft!!!

Ik ben nog nooit zo georganiseerd geweest : mijn bed voor vanavond is geregeld en ook voor de 2 nachten in Santiago heb ik gereserveerd. Mijn vlucht is geboekt en Harrie (Nederlandse Limburger) brengt mijn boardingpas mee; het kantoor gaat pas om 10 uur open (bij Vueling kan je blijkbaar maar online inchecken vanaf 3 dagen vóór vertrek ???????).

Sedert ik Galicia ben binnengestapt hebben 3 provincies er moeten aan geloven: O(u)rense, Pontevedra en hier 10 meter verderop staat de aanduiding dat ik in A Coruña ben, in het dorp Ponte Ulla.
Ik dacht hier in de private albergue O Cruceiro te overnachten, maar vlak over de brug van de rivier de Ulla staat Bar Rios, waar Monika en Carsten zitten. Tijd dus voor een drankpauze. De vrouw des huizes praat Duits met Monika en Carsten en we raken aan de praat (in het Spaans). Blijkt dat zij als kind in Duitsland heeft gewoond (zoals veel Spanjaarden). Als ik vraag waar de albergue is zegt ze dat ik ook hier kan slapen. Ik beslis daar maar op in te gaan en ik blijk met mijn gat in de boter te zijn gevallen: een kamer voor mij alleen, met propere lakens, handdoeken en zeep, privé-badkamer, en ze stelt zelfs voor mijn was in de machine te wassen. Leuk meegenomen, ben ik morgen fris (nou ja) om naar Santiago te stappen. Eten kan op gelijk welk moment en morgenvroeg kan ik ontbijten. Zij vraagt 12,5 euro (een grote pint krijg ik er gratis bij - avondmaal natuurlijk niet inbegrepen). In de vooravond toont zij mij de weg naar de oude spoorwegbrug omdat daar mooie foto´s te nemen zijn. Het avondeten is eens wat anders dan dat typische pelgrimsmenu of de menu del dia : ik eet voor de eerste keer puree, weliswaar uit een pakje maar het smaakt, en als dessert kies ik voor tarta de Santiago.
Ik heb ook eindelijk mijn paar kousen weggegooid met het gat erin; heel de tijd heb ik ze gedragen, wel omgekeerd (links = rechts) zodat het gat ter hoogte van mijn kleine teen zat, en die stak er niet door). Verder ook grote kuis gehouden in mijn rugzak en alle overtollige dingen weggedaan.

ook hier weer de hogesnelheidslijn

de oude brug over de Rio Ulla (vandaar de naam van het dorp)

Hier vlakbij bevindt zich de Pico Sacro, een magische en legendarische berg die de wijde omgeving beheerst - 30 km in het rond. Van op de top zouden de torens van de kathedraal van Santiago te zien zijn  600m hoog torent hij boven de omgeving uit, een silhouet die dienst doet als natuurlijke baken en referentiepunt voor de pelgrim. Legio zijn de legendes die erover verhalen. Zo zouden de volgelingen van de heilige Jacobus de heerseres van de Heilige Berg, Raina Lupo,  hulp gevraagd hebben bij het bergen van zijn lichaam. Zij stuurt hen naar de Pico Sacro waar zij belaagd worden door door woeste stieren en een draak. Zij viele op hun knieën en begonnen te bidden waardoor de stieren zo tam als een lammetje werden en de kist met het lichaam van Jacobus verder droegen tot de uiteindelijke bestemming (Campus Stellae - zie bericht "Het geheim", 2012). En vergeet niet dat over legendes geen vragen gesteld worden, m.a.w. legendes zijn waar!!! (vrije interpretatie naar C. Nooteboom).